Weerbare tieners door Verrijkte Schooldag

Zit de schooldag erop? Dan blijven de kinderen van groep 7 op basisschool De Veldrakker met plezier nog even na. Drie dagen in de week start er dan een programma: de Verrijkte Schooldag. Een middag met activiteiten rondom talentontwikkeling en sociale thema’s die voor inspiratie, veiligheid en zelfvertrouwen zorgen.

Al vóór de start van de Verrijkte Schooldag gaven verschillende professionals aan dat jongeren in de Centrale As extra aandacht nodig hebben. Uit de Leefbaarometer blijkt dat bewoners van dit gebied verminderde leefbaarheid ervaren en er is vaker sprake van multiproblematiek. Ook merken jeugdprofessionals dat jongeren vaker te maken krijgen met thema’s als polarisatie, discriminatie, racisme en jeugdcriminaliteit. Omdat de gemeente werkt aan het versterken van het jongerenperspectief in de Centrale As van Nieuwegein — vanuit het Nationaal Programma Leefbaarheid en Veiligheid en het programma Preventie met Gezag — is de Verrijkte Schooldag één van de initiatieven die subsidie ontvangt vanuit deze programma’s. Het doel: de weerbaarheid en veerkracht van kinderen vergroten.

Weerbaarheid en veerkracht

Movactor startte in december 2024 met de uitvoering van een pilot op basisschool De Veldrakker in Batau, een van de wijken in de Centrale As. Op deze school liggen mooie kansen om het sociale klimaat verder te versterken. Sommige kinderen voelen zich nog niet altijd veilig in de klas, en de ouderbetrokkenheid kan nog groeien. Bernadette Henraat is als projectleider bij Movactor vanaf het begin betrokken bij de Verrijkte Schooldag: ‘Toen de gemeente aangaf hoe belangrijk het is om thema’s als weerbaarheid en veerkracht aan kinderen mee te geven, wilden wij daar vanuit jeugd- en jongerenwerk graag een rol in spelen. Het is heel waardevol dat we door de subsidies vanuit het Nationaal Programma Centrale As Nieuwegein, de Verrijkte Schooldag op één school hebben neer kunnen zetten.’

Oriënteren op jezelf en de wereld

Directeur Marjolein Reurink: ‘Movactor inventariseerde vooraf bij ouders en kinderen naar wat de kinderen leuk vinden, dus het programma sluit heel knap aan. Kinderen komen nu — zonder kosten voor de ouders — in aanraking met activiteiten en uitstapjes waar ze anders niet gauw mee in aanraking komen, zoals een uitstapje naar Beeld & Geluid in Hilversum. Maar ook de activiteiten hier op school geven kinderen mooie culturele prikkels om hun sociale vaardigheden te ontwikkelen en te ontdekken wie ze zijn. Eigenlijk zou je dit iedere groep 7 gunnen. Het is een hele waardevolle, speelse manier om je te oriënteren op jezelf en de wereld!’

Voorbereiding op de middelbare school

Maureen Wijdh begeleidt drie middagen in de week de Verrijkte Schooldag op De Veldrakker: ‘Ik doe de planning en draai de middagen met de kinderen samen met twee jongerenwerkers. We bieden op drie dagen activiteiten aan, gericht op talentontwikkeling en sociale thema’s als weerbaarheid, veerkracht en identiteit: wie ben ik? Hoe verhoud ik me tot anderen? Wat is mijn rol op sociale media? En: wat staat me te wachten op de middelbare school?’

‘Deze kinderen staan op het punt om de overstap naar de middelbare school te maken – een belangrijke en soms kwetsbare fase. Het programma verbreedt hun perspectief en ze ontdekken waar ze goed in zijn. Dat is belangrijk voor je toekomstbeeld én je weerbaarheid. Als je weet wat je kan, sta je sterker. En doordat deze kinderen ook net vóór de puberteit zitten, zijn ze nog heel puur in hun expressie. Bij activiteiten zoals rappen, vloggen en podcasts maken, durven ze zichzelf echt te laten zien. Ook voor de groep. Onze rol is om die onbevangenheid te beschermen en te stimuleren. Zo voelen ze zich nu al gezien, en kunnen ze in de puberteit putten uit positieve ervaringen in het laten zien van zichzelf.’

Muziek, kunst, sport en pittige thema’s

‘Deze 10 weken zijn we bezig met een hiphopproject’, vertelt Maureen. ‘De kinderen bedachten zelf het thema: ‘het leven’. Ze schrijven hun eigen rap, die professioneel wordt geproduceerd en afgemixt, en waar we ook nog op gaan dansen. Kinderen durven best pittige thema’s te kiezen. Denk aan Gaza, of de band met hun ouders. Ze drukken zichzelf uit en delen hun eigen perspectief daarop.’

‘Op dinsdag hebben we kunstworkshops, zoals cartoontekenen. Je ziet dat als een activiteit hen echt aanspreekt, ze zich erin vastbijten en het echt willen leren – en kunnen! Op donderdag is er sport, bijvoorbeeld voetbal. Voor al die activiteiten werken we samen met SportID, theater De Kom en andere lokale ondernemers en makers.

Veiligheid & verantwoordelijkheid

Bernadette: ‘In het begin vroegen we ouders actief of ze hun kind gratis wilden inschrijven voor één of meerdere middagen. Eerst waren er weinig aanmeldingen, maar toen duidelijk werd hoe leuk het programma was, kwamen er steeds meer bij. Van de 29 kinderen komen er nu 23 regelmatig. In evaluaties geven kinderen aan dat ze zich veilig voelen, dat ze dingen leren die ze anders nooit zouden doen, en dat ze sport nu léúk vinden.’

Maureen vult aan: ‘Er gebeurt echt veel en er ligt een hele sterke basis. Natuurlijk spelen er dingen in de groep: karakters, haantjesgedrag, meidenvenijn. Laatst was er ruzie in de kleedkamer, en daarna ben ik echt met ze gaan zitten om de basis van de middagen te bespreken: iedereen is hier vrijwillig, dit zijn je verantwoordelijkheden, en dit de consequenties als je je niet aan deze afspraken houdt. Nu kan ik daar op terugvallen, ‘wat hebben we vorige keer afgesproken?’ en herkennen kinderen wat ik bedoel.’

‘Sommige kinderen vragen natuurlijk extra aandacht. “Ik heb geen zin”, “Ik hou niet van tekenen”, vertellen ze dan als ik ze even apart neem. Dat mag. En dan mogen ze iets anders doen in de ruimte. Maar langzaamaan vinden ze allemaal hun plek — en met plezier. De behoefte naar culturele prikkeling hebben kinderen absoluut. Dus het is vooral de vraag wat je aanbiedt als opvoeder of professional. Ik deel graag met ouders wat me opvalt, zeker de positieve dingen!’

Verbinding met ouders én de wijk

Voor de zomervakantie organiseerde Maureen met haar collega’s en de kinderen een bijeenkomst speciaal voor ouders. Daarin lieten kinderen zien wat ze afgelopen tijd allemaal hebben gedaan en gemaakt. ‘Die verbinding met ouders, maar ook met leerkrachten en met de wijk is heel belangrijk’, vertelt Bernadette. ‘Wat we bieden is een verbreding op wat kinderen vanuit huis meekrijgen en ervaren. Daarom bouwen we relaties op met ouders en verwijzen door naar plekken als jongerencentrum PLEIN34, waar kinderen terecht kunnen als ze straks hun vertrouwde basisschool moeten verlaten. De combinatie van een vakinhoudelijke workshopleider én een begeleider werkt goed. De begeleider kan dan focussen op de verbinding met kinderen, ouders en de wijk. Zo wordt het meer dan een leuke activiteit: het gaat om verbinding – met jezelf en met je omgeving.’

Méér kinderen bereiken

Volgend jaar willen Movactor en de gemeente ook kinderen uit de wijk betrekken, door het programma bijvoorbeeld uit te breiden met workshops. Bernadette: ‘Ons format staat inmiddels stevig en vanaf dit schooljaar nemen we groep 7 én 8 mee in het programma. De toekomst na januari is nog onzeker, maar we willen heel graag samenwerken met meer scholen. Dan kunnen we de Verrijkte Schooldag samen verder brengen!'